قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّواْ مِنْ أَبْصَرِهِمْ وَيَحْفَظُواْ فُرُوجَهُمْ ذَلِكَ أَزْكَى‏ لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ‏ ( سوره نور آیه 30)

به مؤ منان بگو چشمهاى خود را (از نگاه به نامحرمان ) فرو گيرند، و فروج خود را حفظ کنند، اين براى آنها پاکيزه تر است ، خداوند از آنچه انجام مى دهيد آگاه است .

وَقُل لِّلْمُؤْمِنَتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَرِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لَايُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى‏ جُيُوبِهِنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ ءَابَآئِهِنَّ أَوْ ءَابَآءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَآئِهِنَّ أَوْ أَبْنَآءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَنِهِنَّ أَوْ بَنِى إِخْوَنِهِنَّ أَوْ بَنِى أَخَوَتِهِنَّ أَوْ نِسَآئِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَنُهُنَّ أَوِ التَّبِعِينَ غَيْرِ أُوْلِى الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ‏يَظْهَرُواْ عَلَى‏ عَوْرَتِ النِّسَآءِ وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِن زِينَتِهِنَّ وَتُوبُواْ إِلَى اللَّهِ جَمِيعاً أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ‏( سوره نور آیه 31)

و به زنان با ايمان بگو چشمهاى خود را (از نگاه هوس آلود) فرو گيرند، و دامان خويش را حفظ کنند، و زينت خود را جز آن مقدار که ظاهر است آشکار ننمايند، و (اطراف ) روسريهاى خود را بر سينه خود افکنند (تا گردن و سينه با آن پوشانده شود) و زينت خود را آشکار نسازند مگر براى شوهرانشان يا پدرانشان يا پدر شوهرانشان يا پسرانشان يا پسران همسرانشان يا برادرانشان يا پسران برادرانشان ، يا پسران خواهرانشان ، يا زنان هم کيششان يا بردگانشان (کنيزانشان ) يا افراد سفيه که تمايلى به زن ندارند يا کودکانى که از امور جنسى مربوط به زنان آگاه نيستند، آنها هنگام راه رفتن پايهاى خود را به زمين نزنند تا زينت پنهانيشان دانسته شود. (و صداى خلخال که بر پا دارند به گوش رسد) و همگى به سوى خدا بازگرديد اى مؤ منان تا رستگار شويد .

حجاب يعني چه؟

حجاب در اسلام يعني پوشش کامل بدن بجز گردي صورت و دستها،حجاب يعني ظاهر نساختن زينتهاي پنهاني بنابراين آشکار نمودن لباسهاي زينتي مخصوص که در زير لباسهاي عادي يا چادر پوشيده ميشود مقبول نيست . حجاب يعني پوشش بگونه اي نباشد که موجب جلب توجه و تحريک گردد لذا اگر کسي چادر هم پوشيده باشد ولي نوع رنگ آن بگونه اي باشد که موجب جلب توجه و تحريگ گردد جايز نيست.

در مسئله حجاب علاوه بر پوشش مسائلي چون آرايش و نوع رفتار و گفتار نيز مد نظر است.بطور کلي اگر بخواهيم بگوئيم حداقل حجاب يعني اينکه بي‌حجابي نبايد به گونه‌اي باشد که مفسده ‌‌انگيز باشد.

اينکه در پوشش ملاک چادر است يا نه بايد گفت سفارش چادر بدين خاطر است که بطور کامل اندام زن را ميپوشاند چادر بهترين نوع پوشش است .و الا اگر با پوشش هاي ديگري نيز بتوان حجاب را رعايت نمود اشکالي ندارد.

چرا حجاب؟

حجاب در اسلام از يک مسأله کلي‏تر و اساسي‏تري ريشه مي‏گيرد و آن اينست‏ که اسلام مي‏خواهد انواع التذاذهاي جنسي ، چه بصري و لمسي و چه نوع ديگر به‏ محيط خانوادگي و در کادر ازدواج قانوني اختصاص يابد ، اجتماع منحصرا براي کار و فعاليت باشد . برخلاف سيستم غربي عصر حاضر که کار و فعاليت‏ را با لذت جوئيهاي جنسي به هم مي‏آميز ، اسلام مي‏خواهد اين دو محيط را کاملا از يکديگر تفکيک کند .

حال فلسفه حجاب را از جنبه هاي رواني،خانوادگي،اجتماعي و حفظ ارزشهاي زن بررسي کنيم:

1- آرامش رواني

نبودن حريم بين زن و مرد آتش شهوت را شعله ور ميسازد. وقتي جواني افراد بدحجاب را مشاهده ميکند ، غريزه جنسي که نيرومندترين غريزه انسان هست در حالت تحريم قرار ميگيره و در اين حالت است که دچار بيماريهاي عصبي و رواني ميگردد.اسلام هم ميخواهد همه در آرامش روحي و رواني کامل باشند. و راه را هم نشان داده: الف- حجاب ب – عدم چشم چراني

2-جلوگيري از ناهنجاريهاي اجتماعي

که اگر رعايت نشه موجب گسترش فحشاء ، فرزندان نامشروع و غيره خواهد شد.

3-استحکام پيوند خانوادگي

هر چقدر برهنگي افزايش يابد طلاق و از هم پاشيدگي کانون خانواده بيشتر ميشود و اين چيزي است که آمار نشان ميدهد.

4- حفظ ارزشهاي زن

حجاب زن باعث افزايش احترام آنان ميشود برعکس بدحجابي .و اسلام ميخواهد ارزشهاي زن حفظ شود.اين مورد رو ميتوانيد از مردان سوال کنيد.

آيا حجاب بي اعتنايي به حق ازادي زنان است؟

در اينجا نبايد گفت که اسلام زن را اسير ميکند بلکه اين يک وظيفه ايست که بر عهده زن گذاشته شده است . که در آداب و معاشرت آنرا رعايت کند . ايا براي مردان که اجازه داده نميشود با پوشش غير مجاز در اجتماع ظاهر شوند نوعي سلب آزادي است؟

ميگويند حجاب باعث حرص و سرکوب کردن غرائز موجب انواع اختلاتهاي رواني و روحي ميشود؟

جواب از استاد شهيد مطهري:

درست است که ناکامي ، بالخصوص ناکامي جنسي‏ ، عوارض وخيم و ناگواري دارد و مبارزه با اقتضاء غرائز در حدودي که مورد نياز طبيعت است غلط است ، ولي برداشتن قيود اجتماعي مشکل را حل نمي‏کند بلکه بر آن مي‏افزايد . در مورد غريزه جنسي و برخي غرائز ديگر ، برداشتن قيود ، عشق به مفهوم‏ واقعي را مي‏ميراند ولي طبيعت را هرزه و بي‏بند و بار مي‏کند . در اين مورد هر چه عرضه بيشتر گردد هوس و ميل به تنوع افزايش مي‏يابد . اينکه راسل مي‏گويد : » اگر پخش عکسهاي منافي عفت مجاز بشود پس از مدتي مردم خسته خواهند شد و نگاه نخواهند کرد » ، درباره يک عکس‏ بالخصوص و يک نوع بي عفتي بالخصوص صادق است ، ولي در مورد مطلق بي‏ عفتي‏ها صادق نيست يعني از يک نوع خاص بي عفتي خستگي پيدا مي‏شود ولي نه‏ بدين معني که تمايل به عفاف جانشين آن شود بلکه بدين معني که آتش و عطش روحي زبانه مي‏کشد و نوعي ديگر را تقاضا مي‏کند . و اين تقاضاها هرگز تمام شدني نيست . خود راسل در کتاب زناشوئي و اخلاق اعتراف مي‏کند که عطش روحي در مسائل‏ جنسي غير از حرارت جسمي است . آنچه با ارضاء تسکين مي‏يابد حرارت جسمي‏ است نه عطش روحي . بدين نکته بايد توجه کرد که آزادي در مسائل جنسي سبب شعله‏ور شدن‏ شهوات به صورت حرص و آز مي‏گردد ، از نوع حرص و آزهائي که در صاحبان‏ حرمسراهاي رومي و ايراني و عرب سراغ داريم . ولي ممنوعيت و حريم ، نيروي عشق و تغزل و تخيل را به صورت يک احساس عالي و رقيق و لطيف و انساني تحريک مي‏کند و رشد مي‏دهد و تنها در اين هنگام است که مبدأ و منشأ خلق هنرها و ابداعها و فلسفه‏ها مي‏گردد اينها چون يک طرف قضيه را خوانده‏اند توجه نکرده‏اند که همانطور که‏ محدوديت و ممنوعيت ، غريزه را سرکوب و توليد عقده مي‏کند ، رها کردن و تسليم شدن و در معرض تحريکات و تهييجات در آوردن آنرا ديوانه مي‏سازد ، و چون اين امکان وجود ندارد که هر خواسته‏اي براي هر فردي برآورده شود ، بلکه امکان ندارد همه خواسته‏هاي بي پايان يک فرد برآورده شود غريزه بدتر سرکوب مي‏شود و عقده روحي به وجود مي‏آيد .

به عقيده ما براي آرامش غريزه دو چيز لازم است : يکي ارضاء غريزه در حد حاجت طبيعي ، و ديگر جلوگيري از تهييج و تحريک آن . اما اينکه مي‏گويند : الانسان حريص علي ما منع منه مطلب صحيحي است ولي‏ نيازمند به توضيح است . انسان به چيزي حرص مي‏ورزد که هم از آن ممنوع‏ شود و هم به سوي آن تحريک شود ، به اصطلاح تمناي چيزي را در وجود شخصي‏ بيدار کنند و آنگاه او را ممنوع سازند . اما اگر امري اصلا عرضه نشود يا کمتر عرضه شود ، حرص و ولع هم نسبت بدان کمتر خواهد بود . فرويد که طرفدار سرسخت آزادي غريزه جنسي بود ، خود متوجه شد که خطا رفته است ، لذا پيشنهاد کرد که بايد آن را از راه خاص خودش به مسير ديگري منحرف کرد و به مسائل علمي و هنري نظير نقاشي و غيره منعطف ساخت‏ و به اصطلاح طرفدار تصعيد شد . زيرا تجربه و آمار نشان داده بود که با برداشتن قيود اجتماعي ، بيماريها و عوارض رواني ناشي از غريزه جنسي‏ بيشتر شده است .

چند نکته:

1- اسلام مخالف کار کردن زن نيست.

2-چشم چراني ممنوع؟چه زن چه مرد.

3- ملاک در پوشش چادر نيست ولي بهترين نوع پوشش است.

4- اسلام موافق سرکوب نمودن غريزه جنسي نيست.

5- حجاب مانع فعاليتهاي اجتماعي نيست. نگاهي به اطراف خود کنيم ميفهميم.

6- حجاب بيشتر از اينکه امر شخصي باشد اجتماعي و همه موظف به رعايت قوانين جامعه ميباشند.

منابع: تفسير نمونه–فلسفه حجاب استاد شهيد مطهري